بررسی دلایل شیعه و سنی در مورد توسل و تکفیر یکدیگر - بخش دوم

اهل سنت می‌گویند که الله در این آیه گفته آنان نزد من زنده هستند و به آنان روزی می‌دهم (احتمالا منظور این است که در بهشت هستند) و اشاره‌ای به اینکه از احوال ما باخبرند نمی‌کند، این فرقه‌ی اسلام برای اثبات این ادعای خویش به این آیه از قرآن استناد می‌کنند:

إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ (فاطر/14) و اگر به سوی آنان دعا کنید دعایتان را نمی‌شنوند و اگر هم بشنوند توانائی استجابت را ندارند و در روز قیامت منکر (اینکه این) شرک شما (به درخواست آنان بوده) هستند و (ای محمد) کسی مانند آگاه (الله) به تو خبر نمی‌دهد.

شیعه می‌گوید که در اینجا مراد بتهاست ولی اهل سنت می‌گویند که منظور نمی‌تواند بتی باشد که به ذات خود توانائی شنیدن را ندارد؛ از دید آنان منظور افراد صالحی است که به سوی آنان در دنیا دعا کرده می‌شد زیرا آنان در روز قیامت انکار می‌کنند که این درخواست از سوی آنان بوده است و با استناد به همین آیه کسانیکه به سوی غیر الله دعا می‌کنند را مشرک می‌دانند، زیرا در ادامه آیه آنان را مشرک نامیده است.
آنان در پاسخ به این آیه از قرآن متوسل می‌شوند که در رابطه با دعا به غیر الله می‌گوید آنان بندگانی مانند شما هستند و چنین نتیجه می‌گیرند که قرآن دعا کردن به سوی غیر الله را مطلقا را نهی کرد:
إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (اعراف/194) در حقيقت كسانى كه به جاى الله آنان را مىخوانيد بندگانى مانند شما هستند، پس آنها را بخوانيد تا (بتوانند) شما را اجابت کنند اگر راست می‌گوئید.
اهل سنت می‌گویند آیا امامان غیر الله هستند یا نه؟ و شیعه پاسخ می‌دهد که بسیاری از ما از ائمه حاجت گرفتیم و از آنجائیکه در ادامه گفته آنان هرگز جاجت حاجتمندی را اجابت نمی‌کنند پس شامل " من دون الله" نیستند.
این فرقه همچنین می‌گوید قرآن در ادامه گفته "آیا آنان دارای دست و پائی هستند که راه بروند و یا گوشی دارند که بشنوند در صورتیکه امامان ما زنده و از احوال ما باخبر هستند":
أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُواْ شُرَكَاءكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلاَ تُنظِرُونِ (اعراف/195) آيا آنان پاهايى دارند كه با آن راه بروند يا دستهايى دارند كه با آن كارى انجام دهند يا چشمهايى دارند كه با آن نگاه کنند يا گوش‌هايى دارند كه با آن بشنوند؟ بگو شريكان خود را صدا زنید سپس (با کمک آنان) درباره‌ی من هر کاری که میتوانید انجام دهید و نگاه (ترحم )به من نکنید.
اهل سنت می‌گویند در اینجا خطاب به بتی است که مشرکان آنان را به شکل افراد صالح کشیده تراشیده و دارای دست، پا، گوش و چشم بودند؛ الله تأکید دارد که این بتها نیز به رغم داشتن شکلی مانند انسانها، توانائی کاری را ندارند و به فرستاده‌اش می‌گوید که به مشرکان بگو تا این بتها بی‌درنگ او را نفرین کنند.

شیعه برای اینکه اثبات نماید که توسل جایز است به این آیه از قرآن استناد می‌کنند:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (مائده/35) ای كسانیکه ايمان آوردهايد از الله بترسید و وسيلهای (برای رسیدن) به سوی او بجوئید و در راه او جهاد كنيد تا رستگار شوید.

اهل سنت می‌گویند که اگر توسل به مردگان درست بود چرا افرادی مانند عمار، ابوذر، مقداد، سلمان، فاطمه و افراد انگشت شماری که شیعه آنان را تنها کسانی می‌داند که پس از مرگ محمد مرتد نشدند نزد قبر او نرفتند و از قبرش توسل نجستند؟
چرا علی و سایر امامان به قبر محمد متوسل نشدند؟
این فرقه معتقد است که وسیله‌ی مورد نظر قرآن چیزی جر نماز و سایر عبادات نیست، آنان به خطبه‌ی 109 نهج‌البلاغه استناد می‌کنند:

إِنَّ اءَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى الْإِيمَانُ بِهِ وَ بِرَسُولِهِ، وَالْجِهَادُ فِي سَبِيلِهِ فَإِنَّهُ ذِرْوَةُ الْإِسْلاَمِ، وَ كَلِمَةُ الْإِخْلاَصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَةُ، وَ إِقَامُ الصَّلاَةِ فَإِنَّهَا الْمِلَّةُ، وَ إِيتَاءُ الزَّكَاةِ فَإِنَّهَا فَرِيضَةٌ وَاجِبَةٌ، وَصَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ مِنَ الْعِقَابِ، وَ حَجُّ الْبَيْتِ وَ اعْتِمَارُهُ فَإِنَّهُمَا يَنْفِيَانِ الْفَقْرَ وَيَرْحَضَانِ الذَّنْبَ، وَ صِلَةُ الرَّحِمِ فَإِنَّهَا مَثْرَاةٌ فِي الْمَالِ وَ مَنْسَاءَةٌ فِي الْاءَجَلِ، وَ صَدَقَةُ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُكَفِّرُ الْخَطِيئَةَ، وَ صَدَقَةُ الْعَلاَنِيَةِ فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مِيتَةَ السُّوءِ، وَ صَنَائِعُ الْمَعْرُوفِ فَإِنَّهَا تَقِي مَصَارِعَ الْهَوَانِ. برترين چيزى كه توسل جويندگان به الله سبحان بدان توسل می‌جويند، ايمان به او و به پيامبر او و جهاد است در راه او است، زيرا جهاد ركن اعلاى اسلام است و كلمه‌ی توحيد است كه در فطرت و جبلت هر انسانى است و بر پاى داشتن نماز است كه نشان ملت اسلام است و دادن زكات است كه فريضه‌اى است واجب و روزه‌ی ماه رمضان است كه نگهدارنده‌ی آدمى است از عذاب الله و حج خانه الله است و به جا آوردن عمره آن است كه فقر را مى‌زدايند و گناه را مى‌شويند و صله رحم است كه موجب افزايش مال است و واپس افكننده اجل است و صدقه نهان است كه خطاها را مى پوشاند و صدقه آشكار است كه مرگ ناگهانى را باز دارد و انجام دادن كارهاى نيك است كه آدمى را از لغزيدن در خواري‌ها نگه مى دارد.

شیعه چنین استدلال می‌کند همانگونه که ما برای رفتن پیش رئیس اداره باید ابتدا پیش منشی او برویم به همان دلیل هم از آنجائیکه الله تقدس زیادی دارد و ما به دلیل گناه نمی‌توانیم و شرم داریم که از الله مستقیما بخواهیم، پیش ائمه می‌رویم تا واسطه میان ما و الله باشند؛ اهل سنت می‌گویند که خود الله گفته دعایتان را به سوی من بخوانید تا شما را اجابت کنم زیرا من از رگ گردن به شما بندگانم نزدیکتر هستم:

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ (ق/16) ما انسان را آفريديم و وسوسههای نفس او را می‌دانيم و ما از رگ گردن به او نزدیکتریم.

شیعه در پاسخ باز به حدیث صحیح بخاری مراجعه می‌کند که مگر الله از رگ گردن به عمر نزدیکتر نبود پس چرا برای دعا نزد عباس رفت و سنی هم حرف جایز بودن توسل به زنده را مطرح می‌کند.

به نظر این مورد دور باطلی است که هرگز به پاسخ نخواهند رسید.